Robotisering in Nederlandse warehouses breekt langzaam door

Robotisering in de logistieke sector lijkt de komende jaren kansen te bieden, en dan ligt de focus op robotisering in distributiecentra en warehouses. Natuurlijk is robotisering van het goederenvervoer ook denkbaar, en er zijn genoeg partijen in de wereld die hier hard mee aan de slag zijn. Denk u maar aan Uber Freight, dat reeds in 2016 in de USA een zelfrijdende truck met 50.000 Budweiser biertjes 120 kilometer over de snelweg liet rijden. Echter, de introductie van gerobotiseerde zelfrijdende trucks gaat zeker nog een jaar of 10-15 duren in Europa, als het niet langer wordt. Het is gewoon nog te lastig om robots in te zetten in een drukke dynamische omgeving als onze weginfrastructuur, en in interactie met andere verkeersdeelnemers. Hoe anders is het in warehouses, want daar kunnen robots in een afgeschermde omgeving hun activiteiten verrichten. Uit een recent rapport van onderzoeksbureau ABI Research blijkt dat in 2018 mondiaal al 4.000 distributiecentra uitgerust zijn met robots, dit moet stijgen naar 50.000 in 2025. Robots bewijzen nu al hun waarde in Nederlandse warehouses, hierbij enkele voorbeelden uit de 4.000 distributiecentra die met robots zijn uitgerust:

• Supermarktlogistiek Albert Heijn: in het geheel nieuwe distributiecentrum voor houdbare producten in Zaandam zijn 28 robots geïnstalleerd. Deze robots stapelen colli met sterk uiteenlopende vormen en formaten op rolcontainers. De ene robot zet de doos of tray met houdbare producten goed klaar, terwijl de andere ze op de juiste positie stapelt. Er wordt rekening gehouden met het gewenste stapelpatroon, afmetingen, gewicht en verpakkingssterkte, en daarnaast ook met de schapindeling van de winkel.
• Europese distributie bij Versteijnen Logistics: Deze logistieke dienstverlener in Tilburg heeft mede door de krappe arbeidsmarkt in deze logistieke hot spot gekozen voor een geavanceerd goods-to-man orderpick en opslagsysteem. Dit systeem van Autostore is begin 2019 in gebruik wordt genomen, en kent onder andere 18 robots en 8 werkstations. De investering in dit gerobotiseerd systeem stelt Versteijnen Logistics in staat om de toegenomen volumes in cross-border stroom ‘professioneel en competitief’ af te handelen. De robots worden in eerste instantie ingezet voor de verwerking van verpakte kleding voor klant Tricorp.
• Groothandel in huishoudelijke artikelen Beek­man: Door ruimtetekort en een gebrek aan groeimogelijkheden moest eind 2017 het opslag- en orderpicksysteem van groothandel Beekman vernieuwd worden. Het Apeldoornse familiebedrijf, marktleider in onderdelen, aansluitmaterialen en accessoires voor huishoudelijke apparatuur, heeft onder meer 41 robots geïnstalleerd die 1.300 order picks per uur uitvoeren. De organisatie verwacht de grote investering binnen vijf jaar terug te verdienen.
• E-commerce bij o.a. PostNL en Bpost/Active Ants: De grotere logistieke spelers in E-commerce hebben ook de laatste jaren geïnvesteerd in robots. Zo heeft PostNL 40 robots en Bpost/Active Ants 32 robots (als uitbreiding op 16 eerder geïnstalleerde robots) geïnstalleerd in hun e-commerce warehouses in het midden van het land, dit om de steeds verder groeiende grote volumes te kunnen afhandelen.

Robots worden momenteel dus in Nederland vooral ingezet voor order picking en order handling werkzaamheden, waarmee in een sneller tempo, zonder fouten en 24 uur per dag relatief monotone taken kunnen worden uitgevoerd. Dit gebeurt vaak in het kader van het verder mechaniseren van distributie activiteiten, waar robots dan een onderdeel van uitmaken. Een goed voorbeeld hiervan is het al genoemde nieuwe distributiecentrum van Albert Heijn. Hier is ruim 8 kilometer aan transportband geïnstalleerd naast de robots om het logistieke proces verder te optimaliseren.

Robotisering hard nodig om groei in logistiek op te vangen

De verwachting is dus dat de komende jaren niet alleen mondiaal, maar ook in Nederland de robotisering snel zal toenemen. Op dit moment zijn het de koplopers onder de dienstverleners die robots installeren voor specifieke taken in het warehouse. De technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat robots steeds moeilijke taken kunnen verrichten, maar ook dat de kosten per robot minder worden. Bovendien dwingen tekorten aan goed en gekwalificeerd personeel bedrijven ertoe alternatieven te zoeken. En dan geven de lage rentestand waardoor de kapitaalkosten relatief laag zijn en de groeiende economie bedrijven het laatste zetje om deze investeringen te plegen.

Buck Consultants International heeft enige tijd geleden een berekening gemaakt van het verwachte effect van robotisering voor verschillende typen distributiecentra, de minimaal benodigde omvang voor een zinvolle investering en de effecten op logistieke werkgelegenheid. Een eerste resultaat van het onderzoek was dat robotisering vooral zal gebeuren bij warehouse groter dan 10.000 m2, omdat een groot volume vaak noodzakelijk is om de investering te doen. Er zijn in Nederland op dit moment ruim 1.000 distributiecentra met een vloeroppervlak van meer dan 10.000 m2. Hiervan is een kleine 10% al gerobotiseerd, terwijl 30% om verschillende redenen in de komende 15 jaar geen kandidaat is voor robotisering. Er blijven zo dus ruim 600 DC’s over waar robotisering zal gaan plaatsvinden. In al deze 600 distributiecentra werken nu ca. 85.000 mensen. Buck Consultants International heeft vervolgens berekend dat de komende 15 jaar maximaal 35.000 banen in deze distributiecentra zullen verdwijnen door verdergaande mechanisering en robotisering. Dat lijkt op het eerste gezicht een fors aantal, maar de laatste jaren komen er per jaar in Nederland tussen de 50 en 100 distributiecentra van deze grootte bij. Dit betekent dat de vraag naar nieuwe arbeidskrachten in de logistiek in grote distributiecentra met 50.000 tot 80.000 mensen zal toenemen in de komende 15 jaar, en hiermee zal het wegvallen van arbeidsplaatsen door robotisering meer dan gecompenseerd worden. Kortom, ondanks de robotisering is er in alle bestaande en nieuwe grotere distributiecentra in Nederland in de komende 15 jaar eerder meer dan minder behoefte aan logistieke medewerkers. Bovendien vervangen robots ook zwaar, eentonig en soms ook gevaarlijk werk in de warehouses. De opkomst van robotisering in de Nederlandse warehouses is daarmee niet alleen een feit, maar ook hard nodig om de verwachte groei op te vangen.