Apeldoorn groeit en ontwikkelt, met behoud van DNA

Wie Apeldoorn binnenrijdt, ziet het direct: hier wordt gebouwd. De stad aan de rand van de Veluwe staat bekend om het groen, kent een flink aantal bekende attracties, zoals Paleis Het Loo, Apenheul en de Julianatoren, en de huizen met tuinen kenmerken het uitgestrekte karakter. “Een groene stad, die oog heeft voor dorpse kwaliteiten”, kenschetst Peter Messerschmidt, sinds 2022 wethouder volkshuisvesting en ruimtelijke ordening.

We zijn in de werkkamer van de wethouder neergestreken om te praten over de bouwambities van de stad, waarbij het gebied rondom het centraal station een belangrijke rol speelt. “Als we kijken naar de rode draad van wat we hier doen, is dat Apeldoorn ontwikkelt en dat doen we door herkenbaar te blijven met behoud van ons DNA.”

Hoogstedelijk, gemengd gebied

“We zijn een stad met enorm veel eengezinswoningen met een tuin. Maar we willen ook stedelijk uitbreiden, dus ook meer appartementen bouwen. Daar is veel vraag naar.” In de Omgevingsvisie die Apeldoorn in februari 2022 vaststelde, is de Spoorzone aangewezen als hoogstedelijk, gemengd gebied voor wonen, werken en onderwijs. Onder deze zone vallen verschillende ontwikkelingen, die samen moeten leiden tot een vernieuwde invulling en identiteit van het gebied.

“Wij houden rekening met een groei naar minimaal 180.000 inwoners in 2040”, stelt de wethouder van de stad die er nu ruim 165.000 heeft. “Niet omdat het bestuur die ambitie heeft, maar de aantrekkingskracht van de stad is gewoon zo groot. Mensen willen hier graag wonen, werken en recreëren. Apeldoorn is de tweede stad van Oost-Nederland, met een bijbehorend voorzieningenniveau. We hebben een groot theater, musea en goede verbindingen met de A1 en de A50 én we hebben veel bedrijvigheid, met 104.000 arbeidsplaatsen.”
Daarom wil de gemeente ten oosten van de Spoorzone een nieuwe wijk ontwikkelen. “Met wonen, werken en onderwijs. Een aanvulling op de binnenstad. Omdat dit stadsgebied zich aan beide zijden van het spoor uitstrekt, willen we de hindernis die het spoor vormt verminderen. We denken aan een extra voetgangersbrug of fietsverbinding, en we willen ook de visuele connectie tussen beide zijden van het spoor verbeteren.”

Lerend district

Messerschmidt: “De centrumfunctie die we zijn voor het station, bestaat veel meer uit het verbinden van het zuiden met het noorden. Het moet ook een gebied worden waar veel mensen wonen en werken, maar ook een lerend district. Een cluster van kennisontwikkeling, met ROC Aventus, Hogeschool Saxion, de Fotovakschool en Wittenborgh University.” Het Centrum voor Veiligheid en Digitalisering gaat naar deze locatie verhuizen en Saxion heeft de intentie uitgesproken om uit te breiden.

“Ik denk dat in vroegere jaren het station meer werd gezien als een eindstation, letterlijk en figuurlijk. Je stapte daar uit. Nu zien we het meer als een mobiliteitshub.” Messerschmidt spreekt zelfs van de mogelijkheid om het busstation uit het centrum te halen en de bussen te verplaatsen naar de andere Apeldoornse stations (Osseveld en De Maten). Zo krijgt het centraal station een rol als verbinder, als draaischijf tussen de verschillende nieuwe ontwikkelingen. En de andere stations zijn veel meer begin- en eindpunten voor de bewoners. “Het station moet een overstappunt zijn voor verschillende soorten vervoer, voor bewoners én bezoekers.”

“Dat kan betekenen dat de bussen niet meer in het centrum van de stad komen. Zo krijg je minder busbewegingen, waardoor de aantrekkelijkheid van de binnenstad voor fietsers, sporters en voetgangers toeneemt. Zij krijgen voorrang. En dat is veel logischer. We kunnen het station veel meer gebruiken als een verblijfslocatie, voor een reis die verder gaat.”

Binnenstad als stadspark

De gemeente werkt samen met de provincie Gelderland, NS en ProRail aan een project dat een nieuw busstation aan de zuidzijde van het spoor, een transferium, uitbreiding van deelmobiliteit en een betere toegang vanaf de zuidkant van de stad omvat. Het belangrijkste doel is fietsers en voetgangers de ruimte te geven en het autoverkeer zoveel mogelijk aan de rand van de stad te houden. Een nieuwe voetgangersbrug van noord naar zuid over het spoor maakt ook deel uit van het plan en verbindt de twee schoollocaties met elkaar. “Deze brug moet aantrekkelijk zijn om mensen naar het stadscentrum te trekken.”

De binnenstad van de gemeente Apeldoorn verandert de komende vijftien jaar in een groene huiskamer waarin je de Veluwe letterlijk voelt. Een echt stadspark, uiteraard zoveel mogelijk autoluw. “Het moet een geweldige plek zijn met allerlei voorzieningen. Dus bijvoorbeeld met een koffiebar, pleintjes en waterpartijen, om de interactie tussen alle studenten, jongeren en bewoners in de appartementen te versterken.”

Met en voor inwoners

Apeldoorn ontwikkelt, wordt groener én nog meer stad. Het stadsbestuur werkt samen met ontwikkelaars, woningbouwcorporaties, ondernemers én inwoners. “We geloven namelijk dat we het niet alleen kunnen doen. Het unieke van de Apeldoornse aanpak is dat wij werkende wijs met onze inwoners ervaren hoe het gaat. En soms moet je dan onderweg weer andere beslissingen nemen. Dat is niet erg. Sterker nog, de betrokkenheid van onze inwoners is cruciaal. Uiteindelijk werken we samen aan een toekomst waarin je heerlijk kunt wonen, werken en recreëren in de groene en royale gemeente Apeldoorn.”