Strategische allianties

Breda wil het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in wijken met een sociaaleconomische uitdaging koppelen aan de grote gebiedsontwikkelingen, zoals Crossmark Breda. Het station is daarin al een belangrijke schakel, meer naar het westen richting Havenkwartier en rivier De Mark biedt het water kansen voor een verbindende stad langs het water. Programmamanager Crossmark Breda Jeroen Hoefsloot: “Maar leefbaarheid en veiligheid gaat over meer dan het slechten van fysieke barrières. Daarom zijn we tegelijkertijd bezig met het vormen van allianties met de provincie en met Den Haag om samen te kijken naar een strategisch programma op sociaaleconomisch gebied, met oog voor de onderlinge relaties en parallel aan de stedenbouwkundige ontwikkelingen. Dus: hoe kan een gebiedsontwikkeling bijdragen aan de leefbaarheid en veiligheid van wijken?” Met die integrale strategische gebiedsontwikkeling is Breda koploper, zegt wethouder De Beer. “We hebben recent Kamerleden op bezoek gehad en ook minister Ollongren komt poolshoogte nemen.”

Groeiruimte

Projectmanager Nora van de Griend: “We vliegen het ook aan vanuit de regio; hoe kunnen de regionale gemeenten elkaar aanvullen met hun ontwikkeling van woon- en werkmilieus, van meer dorps tot hoogstedelijk?” Hoefsloot: “We werken aan een verstedelijkingsakkoord met Tilburg. De stedelijke regio Breda-Tilburg wil zich ontwikkelen tot een knooppunt van betekenis in de Noord West-Europese Deltametropool. Het is buiten de Randstad een van de snelst groeiende regio’s voor wonen en werken in een attractieve omgeving. Hoe kun je de sterke punten van beide steden complementair laten zijn en dat richting Den Haag inzetten als het gaat om het verkrijgen van middelen, ter ondersteuning van de gewenste binnenstedelijke transformaties?” Het Bredase station mét HSL-aansluiting speelt een cruciale rol in de regionale ontwikkeling, zegt de programmamanager. “Qua mobiliteit, qua stedenbouwkundige ontwikkelingen op het gebied van wonen, werken – denk: ‘internationale kantoren’ – , recreatie en als hotspot voor toegepaste creativiteit en innovatie; er is hier veel groeiruimte.”

Ontvlechten

De eerdergenoemde Noordelijke Rondweg is onderwerp van studie, zegt senior stedenbouwkundige Onno van der Heijden. De weg verstouwt nu per etmaal 48.000 motorvoertuigen en dat aantal groeit volgens onderzoek naar 60.000. Van der Heijden: “Eén van de mogelijkheden is om de weg ‘naar beneden te brengen’; half-verdiept, in een open bak of als volledige tunnel. Zo kun je doorgaand verkeer en bestemmingsverkeer ontvlechten en sluit je het historisch centrum en de noordelijke wijken beter op elkaar aan. Het wordt gemakkelijker om door de stad te bewegen.”

Hele grote ambitie

Dat ondertunnelen is natuurlijk een hele grote ambitie, beseft Van der Heijden. “Maar het geeft wel de denkrichting aan van de stad en het schept kwaliteit voor de discussie over de verbindingen. Als je vanuit die gedachte verder denkt, brengt dat allerlei nieuwe zienswijzen en mogelijkheden. Als de brug over De Mark verdwijnt creëer je nieuwe opties voor een stad aan het water. De Mark inzetten om vanuit de stad verbinding te maken met de Haagse Beemden borduurt voort op de ontstaansgeschiedenis van de stad. Je kunt de stad weer aan elkaar hechten dankzij de rivier en zijn oevers. Bovendien is het inzetten van het water interessant bij het klimaatadaptief maken van de stad en de energietransitie (aquathermie).”

Vertrouwen

Het historisch centrum en het Crossmark-gebied zijn samen 336 ha groot. Daarvan is 150 ha nu in ontwikkeling. Een groot deel van het Bredase woningbouwprogramma valt erin. De Beer: “Er is geen stad in Brabant die zo mooi kan verstedelijken als Breda, aan het water en nabij het spoor. Het vormt een uniek vestigingsmilieu met een waanzinnige potentie voor het ontwikkelen van attractieve woon-werkmilieus. De allianties met andere overheden zorgen daarbij voor vertrouwen naar beleggers en marktpartijen.” Van de Griend: “Daarbij is het wel een uitdaging om alle onderdelen op een goede manier bij elkaar te brengen. Neem innovatieve mobiliteit; welke vormen zijn er, wat is geschikt en hoe financier je dat? Dat kunnen wij als gemeente niet alleen en daarvoor heb je de kennis van marktpartijen nodig.”
De Beer wijst naar de brug die sinds begin september de twee gebieden aan weerszijden van de insteekhaven met elkaar verbindt. “Een mooi voorbeeld van een nieuwe verbinding. Nu is het zaak om het verfijnen van het stedelijk weefsel verder vorm te geven en van losse wijken naar samenhangende stadsdelen te gaan.”