Geplande metamorfose moet Stationsgebied Groningen herkenbaar Gronings maken

Het is één van de mooiste stationsgebouwen van ons land, het hoofdstation van stad Groningen. “Bij een verkiezing enkele jaren geleden was het zelfs het mooiste station van Nederland”, corrigeert onze gesprekspartner meteen. Het is één van die momenten in het gesprek dat Rik van Niejenhuis – wethouder wonen, ruimtelijke ordening, vastgoed en grondzaken van de gemeente – laat doorschemeren dat hij trots is op het feit dat hij deze baan heeft. “Ik ben een echte Groninger”, zegt de uit het Noord-Groningse dorpje Garrelsweer afkomstige goedlachse PvdA-bestuurder.

De trots die hij persoonlijk voelt, wil de gemeente Groningen bezoekers van de stad ook laten voelen. Het gebied rondom het hoofdstation moet daarin een centrale positie gaan innemen. Op termijn. “Het station staat nu eigenlijk aan een hele grote plak asfalt - een drukke doorgang.”

Hij schetst de huidige situatie: “Het busstation aan de voorzijde en dan een drukke doorgaande weg tussen station en het Groninger Museum.” Ook al zo’n icoon. “We hebben het over twee gebieden, de noord- en de zuidkant van het station. De bussen gaan naar de zuidzijde van het station. De noordkant, naar het museum toe, kunnen we daardoor helemaal transformeren tot een prachtige openbare ruimte met uiteraard ook een stedelijke programmering voor wonen, werken en voorzieningen

Rangeerplaats verplaatst

“De zuidzijde was een oude rangeerplaats, die we naar buiten de stad hebben verplaatst. Dat maakt ons een van de de laatste echt grote stations in Nederland waarbij een transformatie zal plaatsvinden. Een prachtige kans voor om een nieuw stukje stad te bouwen, met een mix van wonen, werken, voorzieningen en een hele mooie buitenruimte. Het is ook de voorkeurslocatie voor een nieuw te ontwikkelen muziekcentrum. Het wordt echt een stukje stad dat niemand nog kent, met voorzieningen, horeca, winkeltjes.” De wijk gaat Het Spoorkwartier heten en wordt groen, duurzaam en autoluw.

Om noord en zuid met elkaar te verbinden, is een fietsverbinding gepland. Ónder het hoofdstation door. “Als je straks uit de richting Haren komt, fiets je zo onder het station door.” Zo krijgt station Groningen-Centraal aan beide kanten in de toekomst een volwaardige entree.

“Het wordt zo een heel mooi stadsdeel, als het ware boven op het drukste OV-knooppunt van Noord-Nederland. Dat hoort helemaal bij de moderne stedenbouw, the transport orientated development in goed Nederlands. Zoveel mogelijk mensen die gewoon bij het werk wonen of daar aankomen met fiets of OV en dan direct op het werk zijn. Dat scheelt heel veel autoverkeersbewegingen. Groningen is nu al een fietsstad en dat gaan we in de toekomst nog meer worden.”

Zes ambities

De gemeente heeft met de metamorfose van het Stationsgebied liefst zes ambities. Het gebied, dat tussen het Verbindingskanaal, de Hereweg – Achterweg, de Parkweg en het Noord-Willemskanaal ligt, krijgt een toekomstbeeld mee dat is samengevat in een strategische agenda met die zes punten. Ten eerste is dat Typisch Groningen. “Als je hier de trein uitstapt, moet je meteen weten dat je in Groningen bent. Je ziet direct het Groninger Museum en we willen die identiteit nog meer versterken. Het plein voor het station moet zo ontworpen worden, dat je op een prettige manier de stad kunt binnenstappen.”

Vervolgens moet het gebied een levendig stadsdeel worden, staat in de plannen. Met een mix van functies, die zorgen voor zo’n 3.000 extra arbeidsplaatsen én 450 tot 650 meer woningen. “Waarvan 20% sociale huur.” Dat reizigers snel en op een eenvoudige manier moeten kunnen switchen tussen verschillende vormen van vervoer, is ambitie nummer drie, gevolgd door nummer vier: het streven om de buitenruimte tot een prettig verblijfsgebied te maken.

“Kopenhagen zegt altijd dat zij de fietshoofdstad van de wereld zijn, maar als je kijkt naar het percentage bewegingen per fiets en voet, dan is dat bij ons hoger met 66%.” Kortom: de fiets heeft voorrang. Maar ambitie vijf is dat de voetganger centraal staat. “En dat kan, want de binnenstad is op loopafstand.”

Tenslotte mikt de gemeente op de samenhang en verbinding tussen het Stationsgebied, de omliggende wijken en de Binnenstad. “We hebben echt ambitieuze plannen. Onze Diepenring die loopt zo’n beetje rond de historische binnenstad. we hebben een opvolger gemaakt van het Verkeerscirculatieplan, wat mijn PvdA-voorgangers in de jaren ’70 introduceerden. Met dat VCP 2.0 willen we dezelfde stap als destijds nog een keer zetten, maar dan voor de hele stad binnen de ringweg.”

Lelylijn

“Groningen gaat de komende jaren nog 15.000 tot 20.000 woningen bijbouwen, we gaan dus flink groeien. En dat is ook de reden dat we nu met het station aan de slag gaan. Het aantal reizigers gaat enorm toenemen.” Al weet de wethouder ook, dat de plannen die er nu liggen voor de komende 10, 15 jaar, zo weer kunnen veranderen. Bijvoorbeeld als de Lelylijn er (eindelijk) komt. “Daar houden we nu al wel rekening mee – en dan wel een verbinding die Amsterdam via Groningen met Scandinavië verbindt. In Duitsland worden al goede stappen gemaakt met de Oost-Westverbinding van snelle treinen. Dat is een grote stap vooruit, en als het zover is, zullen we die plannen mee moeten nemen.”